Een compleet zelfvoorzienend huis: het klinkt als muziek in de oren. Een woning waarin je je eigen elektriciteit opwekt, warmte opslaat en nauwelijks afhankelijk bent van externe bronnen. Maar wat is een zelfvoorzienend huis precies? En is dat eigenlijk wel haalbaar? In dit artikel ontdek je er alles over.
Wat is zelfvoorzienend?
Het woord ‘zelfvoorzienend’ betekent dat je jezelf kunt voorzien in alles wat je nodig hebt, zonder afhankelijk te zijn van anderen. Denk aan mensen die hun eigen voedsel verbouwen, regenwater opvangen of zonne-energie gebruiken.
In de context van energie gaat het vooral over zelfvoorzienend energie opwekken en gebruiken: een zelfvoorzienend energiesysteem dat warmte, stroom en water regelt, zonder dat je energie van het elektriciteitsnet hoeft af te nemen.
Wat is een zelfvoorzienend huis?
Een zelfvoorzienend huis is een woning die zelf eigen energie opwekt, gebruikt en opslaat. Een zelfvoorzienend huis gebruikt meestal zonnepanelen om energie op te wekken. Een warmtepomp zorgt voor verwarming en warm tapwater, en een thuisbatterij slaat overtollige energie op voor later gebruik. Dit maakt de woning energieonafhankelijk en duurzaam. In vaktermen wordt zo’n woning ook wel een ‘autarkisch huis’ genoemd — een woning die vrijwel volledig onafhankelijk functioneert.
Zelfvoorzienend vs. energieneutraal, nul-op-de-meter en off-grid
Veel mensen verwarren zelfvoorzienend wonen met begrippen als ‘energieneutraal’, ‘nul-op-de-meter’ of ‘off-gridwonen’. Toch zijn er belangrijke verschillen die je in de onderstaande tabel vindt.
Het verschil tussen een zelfvoorzienend, energieneutraal, nul-op-de-meter en off-grid.
Wat zijn de voordelen van een zelfvoorzienende woning?
Zelfvoorzienend wonen biedt voordelen voor de planeet en de portemonnee. Laten we daar eens naar kijken.
- Onafhankelijker: Je bent minder kwetsbaar voor stijgende energieprijzen, leveringsproblemen of stroomuitval.
- Duurzamer: Je huis draait op groene energie uit hernieuwbare bronnen als je zonnepanelen.
- Lagere kosten: Door je eigen opgewekte energie slim te gebruiken, daalt je energierekening.
- Toekomstbestendiger: De waarde van je woning stijgt en je draagt bij aan de verduurzaming van Nederland.
Kun je in Nederland zelfvoorzienend leven?
Nu vraag jij je wellicht af, is het wel mogelijk om in Nederland zelfvoorzienend te leven? De haalbaarheid van zelfvoorzienend wonen, is voor een doorsnee huishouden erg klein. Tenzij je extreem zuinig leeft, heel klein woont of nauwelijks energie verbruikt.
Maar waarom is dat dan zo? Dit komt doordat zonnepanelen ‘s winters veel minder stroom opwekken dan in de zomer, terwijl je in de winter meer stroom verbruikt. Ook al wek je met zonnepanelen een groot deel van je energie zelf op, het blijft dus een uitdaging om het hele jaar door onafhankelijk te blijven.
Op papier kan zelfvoorzienend zijn wel, maar dat vraagt een enorme investering in kosten en ruimte. Je moet namelijk heel veel zonnepanelen, een windmolen en een grote batterij plaatsen om de seizoenen te overbruggen. En daar komen vergunningen bij kijken. Voor de meeste huishoudens is dat simpelweg niet realistisch of rendabel.
Wat heb je nodig om zelfvoorzienender te wonen?
Toch kun je dichter bij een zelfvoorzienend huis komen. Daarvoor moet je eerst kijken of jouw woning kan voldoen aan een aantal punten. Dit zijn ze.
- Goede isolatie: Een goed geïsoleerd huis verbruikt minder energie voor verwarming en koeling. Denk aan dak- en vloerisolatie, HR++-glas en kierdichting. Hoe beter je woning geïsoleerd is, hoe minder warmte verloren gaat — en hoe minder energie je nodig hebt.
- Voldoende stroomdekking: Je woning moet genoeg stroomdekking bieden om geen gas meer te verbruiken. Een warmtepomp is het efficiëntst, mits je woning goed geïsoleerd is en laagtemperatuurverwarming heeft.
- Genoeg stroom: Je moet zelf genoeg stroom opwekken met zonnepanelen om minder stroom van het net af te nemen. Hiervoor is het belangrijk dat je eerst inzicht hebt in je gebruikspatroon door je energieverbruik te berekenen.
- Stroomopslag: Met een plug-in batterij kun je het overschot aan je eigen zonne-energie opslaan. Zo gebruik je ’s avonds de stroom die je overdag opwekt. Hierdoor heb je dus minder netstroom nodig. Let op: een plug-in batterij is niet genoeg om volledig zelfvoorzienend te worden.
Je huis zelfvoorzienender maken: zo doe je dat
Je hoeft niet meteen een volledig off-gridhuis te bouwen om zelfvoorzienend te wonen. Via de onderstaande vijf stappen word je energieonafhankelijker.
1. Stap van het gas af
De eerste stap naar een zelfvoorzienend huis is door van het gas af te stappen. Laat hiervoor de cv-ketel vervangen door een warmtepomp en het gasfornuis door een kookplaat op elektriciteit. Een voorwaarde hierbij is wel dat je huis (zeer) goed geïsoleerd is. Je leest meer informatie hierover in ons artikel ‘In 5 stappen van het gas af’.
2. Produceer je eigen groene stroom met zonnepanelen
Met zonnepanelen kun je onafhankelijk elektriciteit opwekken die je direct kunt gebruiken, waardoor je minder afhankelijk bent van het stroomnet. Het enige nadeel is dat zonnepanelen te weinig opwekken in de winter om je volledig te voorzien van stroom. Je moet tijdens dit seizoen alsnog stroom van het net afnemen.
3 Sla je eigen stroom thuis op
Om ervoor te zorgen dat je zoveel mogelijk van je eigen zonnestroom gebruikt, kan een thuisbatterij niet ontbreken. Je slaat stroom tijdelijk op de batterij op om deze op het moment te gebruiken als de zon niet schijnt. Dit optimaliseert je eigen verbruik, waardoor je minder stroom van het net hoeft af te nemen.
4. Minimaliseer je stroomverbruik
Tot slot kun je jouw stroomverbruik minimaleren. Immers hoef je ook niets op te wekken voor de energie die je niet gebruikt. Gebruik dus onder meer energiezuinige apparaten, slimme verlichting en ga spaarzaam met stroom om. Op onze website vind je meer tips om energie te besparen.
NextEnergy helpt je om jouw huis zelfvoorzienender te maken
Een zelfvoorzienend huis wekt zelf energie op, gebruikt en slaat deze op, waardoor de woning duurzaam en onafhankelijker van externe bronnen wordt. Volledig zelfvoorzienend worden is een dure en lastige puzzel en vaak niet haalbaar. Toch kun je in stappen wel dichter bij dit ideaal komen door zelfvoorzienender te worden.
Met een dynamisch energiecontract van NextEnergy profiteer je van 100% groene energie uit wind en zon. Dankzij slimme technologie en realtimeprijssturing kun je energie opslaan of verbruiken op de momenten dat de prijs het laagst is. Combineer dit met zonnepanelen, een warmtepomp en een thuisbatterij, en je zet grote stappen richting een zelfvoorzienende woning.
Bereken direct je aanbod bij NextEnergy en stap over op dynamische energie.
